Kunstschilder Willem de Zwart is geboren op 16 mei 1862 te Den Haag en daar overleden op 11 december 1931. Zijn volledige naam was Wilhelmus Henricus Petrus Johannes de Zwart. Zijn werk wordt gerekend tot zowel de Haagse School als het Amsterdams impressionisme. Willem was naast schilder ook aquarellist, etser, tekenaar en plateelschilder.

Achtergrond Willem de Zwart

Willem de Zwart groeide op in Den Haag als oudste van zes broers en twee zussen. Zijn familie waren kolen stokers ofwel kolenbranders. Willem studeerde van 1876 tot 1880 aan de Koninklijke Academie van Beeldende Kunsten in Den Haag. Hij was toen veertien jaar oud en kreeg les van Johan Philip Koelman (1818-1893). Zijn medestudenten waren Johannes Akkeringa (1861-1942) en George Hendrik Breitner (1857-1923). Ook zijn  broertje Pieter de Zwart (1880-1967) werd kunstschilder.

In 1880 wordt hij opgeroepen voor zijn dienstplicht in het Nederlandse leger. Zijn vriend en kunstschilder Willem Carel Nakken (1835-1926) wist hem echter vrij te kopen uit militaire dienst. Dit deed Willem Nakken met de verkoopopbrengsten uit het jeugdwerk van Willem en zijn aantoonbare artistieke talent.

Zijn succes

De periode van 1880 tot en met 1894 wordt gezien als de meest vruchtbare periode van zijn kunstenaarschap. Hij woonde toen op verschillende plekken in Den Haag en in 1891 tijdelijk in Parijs. Op zijn woonadres aan de Beeklaan kwam hij in contact met Jan Toorop (1858-1928) en Charles Dankmeijer (1861-1923). Willem de Zwart kreeg toen ook raadgevingen van Fridolin Becker (1830-1895) en van Jacob Maris (1837-1899).

Vanaf 1895 tot 1896 woonde hij in Soest en tot 1898 in Hilversum. Het talent van Willem bleef niet onopgemerkt. Met de vermaarde kunsthandel E.J. Van Wisselingh & Co uit Amsterdam sloot hij in 1898 een overeenkomst. Hierdoor waren zijn geldzorgen verdwenen en verhuisde hij tot 1900 naar Laren. Willem verkreeg diverse onderscheidingen op internationale en nationale tentoonstellingen. In 1900 tot 1905 verhuisde hij naar Amsterdam. Vervolgens woonde hij tot 1917 in Veur.

Het keerpunt

Zijn schilderstijl werd met de jaren steeds expressiever en hield volgens sommigen gelijke tred met zijn onberekenbare gedrag. In 1910 verbreekt kunsthandel Van Wisselingh & Co de overeenkomst met Willem de Zwart. Vanaf dat moment gaat het bergafwaarts met de kunstenaar. In 1917 keerde Willem terug naar Den Haag, waar hij in het ‘Geneeskundig Gesticht voor Krankzinnigen’ wordt opgenomen.

Hij was leraar van: Herman Bogman jr., Thaddeus van Eijsden, Herman Heuff, Cor Noltee en Martinus van Regteren Altena. Daarnaast gaf Willem de Zwart les aan de Haagse Academie. Hij was ook lid van Pulchri Studio (Den Haag) en Arti et Amicitiae (Amsterdam).

Willem de Zwart schilderde in een naturalistische-impressionistische trant onder andere dieren, landschappen, marktscènes, stadsgezichten, strandgezichten, portretten, religie en stillevens. Zijn schilderijen vertonen verwantschap met het op mens en stad gerichte Amsterdams Impressionisme. Zijn bijnaam was: ‘De Haagse Breitner’. In het Rijksmuseum, het Gemeentemuseum Den Haag, het Kröller-Müller Museum en het Dordrechts Museum is zijn werk aanwezig.

[Diavoorstelling tonen]